راهنمای خرید یومار و پارکاب کوهنوردی
روز به روز وسایل و تجهیزات کمکی بیشتری به بازار ارائه میشود تا افراد علاقه‌مند به کوهنوردی بتوانند با شرایط ساده‌تری این فعالیت پرهیجان را انجام بدهند. باید بپذیریم که دیگر در دنیای امروز نمی‌شود برای کسی محدودیت قائل شد و جلوی آرزوها و علایق افراد را فقط بخاطر اینکه توانایی کاری را ندارند گرفت. علم و تکنولوژی به سمتی پیش می‌رود که شرایط برای رسیدن به هر آرزویی فراهم باشد. چه بسیار افرادی که بخاطر عدم قدرت بدنی بالا و یا مشکلات دیگر نمی‌توانند تمام کارهایی صعود در کوهنوردی را به تنهایی انجام دهند. در این موارد تجهیزات و تکنولوژی به کمک شما می‌آید. اگر جدیداً سری به فروشگاه‌های لوازم و تجهیزات کوه زده باشید می‌بینید که تنوع و گستردگی این تجهیزات چقدر زیاد است و چه امکانات خوبی برای علاقه‌مندان به این رشته فراهم شده است. در ادامه معرفی تجهیزات و لوازم کوهنوردی در این مطلب قصد داریم شما را با دو وسیله پر کاربرد یومار و پارکاب آشنا کنیم. این دو وسیله به شما کمک زیادی می‌کند تا بتوانید با فشار کمتری، توسط طناب عملیات صعود را انجام دهید. پس ادامه مطلب را از دست ندهید که به مواردی چون تعریف این تجهیزات، نوع کارایی آنها و مواردی که باید در زمان خرید این تجهیزات در نظر بگیرید خواهیم پرداخت.
یومار چیست؟
ساده‌ترین تعریف برای یومار را می‌توانیم با یک کلمه خلاصه کنیم که یومار یک دستگیره روی طناب است. اگر به عکس آن دقت کنید می‌بینید که به خوبی جای انگشتان روی آن تعبیه و طراحی شده است و به دو شکل راست و چپ ساخته میشود که شما بتوانید در هر دو دست از آن بهره ببرید. اگر تجربه کار با آن را نداشتید و نتوانستید تشخیص بدهید که برای دست راست است یا چپ به نوشته روی آن دقت کنید. حتما با حروف L و یا R مواجه خواهید شد که مشکل شما را برطرف می‌کند. پس یومار یک وسیله مناسب برای صعود همراه طناب است.
کاربرد یومار
در تعریف یومار گفتیم وسیله‌ای است که به شما کمک می کند فرآیند صعود را انجام دهید. اما در چه مواردی میشود از آن استفاده کرد و چقدر می‌تواند به ما کمک کند. در مواقعی که به صورت عمودی قرار است از طناب بالا بروید و عملیات صعود را انجام دهید، یومار بروی طناب قرار می‌گیرد و به اصطلاح روی آن قفل میشود. حالا شما از دسته آن به عنوان یک کمک بهره می‌برید و بالا می‌روید. این وسیله به گونه‌ای طراحی شده است که به راحتی روی طناب حرکت کند و با نوع قرار گرفت روی طناب و استفاده درست، روی آن قفل شود که باعث نشود شما سر بخورید. از یومار در موارد مختلفی از جمله صعود مستقیم، کمک به مجروحان، همراهی فرد آسیب دیده و موارد این چنینی استفاده میشود. در نظر داشته باشید که فرآیند صعود با یومار به صورت گام به گام و پله‌ای صورت می‌گیرد. پس نیاز به چندین یومار نیست و همان یومار روی طناب حرکت می‌کند و در محل بعدی قفل میشود. تا مسیر را پیش روید.
نکاتی که در زمان استفاده باید به آنها توجه کنیم
- انتخاب یومار را مناسب دست راست یا چپ انجام دهید و برعکس نگیرید.
- دهانه و محل خاردار یومار را همیشه بررسی کنید و مراقب باشید در آن مواردی مانند گل و لای یا برگ و شاخه گیر نکرده باشد.
- شیار دهانه یومار همیشه باید به صورت عمود در راستای طناب قرار بگیرد.
- طناب نباید در دهانه خاردار یومار دچار جمع شدن یا شکستی و تا خوردن شود.
- به هیچ وجه کاری با ضامن یومار نداشته باشید و تحت هیچ شرایطی آن را باز نکنید.
یومار‌ها در مدل‌های مختلفی طراحی می‌شوند و حتی به صورت یومار سینه و یومار پا نیز به بازار عرضه شده‌اند. از نظر طراحی نیز یومارهای Basic را در بازار حتما خواهید دید که دستگیره جدا ندارند و در راستای طناب قرار می‌گیرند. می‌توانید از آنها نیز برای حمل مجروح یا حمایت از صعود کننده استفاده کنید. نوع دیگر یومار که گفتیم روی شکم و سینه قرار می‌گیرد معروف به کرول می‌باشد. این فک خاردار بدون اینکه آسیبی به بدن شما بزند روی سینه در مسیر صعودی استفاده میشود.
از کاربردهای معروف آن در صعودهای عمودی بدون دسترسی به دیواره‌ها می‌باشد. به همین منظور غارنوردان از آن زیاد استفاده می‌کنند چرا که چنگه خاردار آن نمی‌گذارد روی طناب سر بخورید و می‌توانید لحظاتی دست‌ها را آزاد در اختیار داشته باشید.
پارکاب چیست؟
میشود گفت همان کاری را که یومار برای دست انجام می‌دهد پارکاب در صعود برای پاها فراهم می‌آورد. شما با این وسیله می‌توانید برای بالا رفتن علاوه بر دست‌ها از نیروی پاها نیز استفاده کنید. شما در زمان صعود ممکن است به یک سطح صاف و لغزنده برخورد کنید یا به دلایلی نتوانید از دیواره‌ها و صخره‌ها کمک بگیرید. در این شرایط داشتن محلی برای قرار دادن پا بسیار کمک کننده است و فشار زیاد را از روی دست‌ها و شانه‌ها در صعود بر می‌دارد.
عملکرد و کارایی پارکاب
این وسیله به صورت ترکیبی همراه یومار استفاده میشود. به این شکل که شما زمانی که با پا به پارکاب فشار وارد می‌آورد طناب درون یومار به سمت پایین کشیده میشود و یومار مقداری بالاتر می‌رود. در مرحله بعدی شما با دست به یومار نیرو وارد میکنید و پارکاب بالاتر می‌آید. این روند به صورت مرتب در مدت صعود تکرار میشود. این وسیله کاربردی در فرود ندارد و بیشترین عملکرد آن در زمان صعود می‌باشد. استفاده از آن نیاز به آموزش دارد و برای اینکه عملکردتان سریع شود باید چندین و چند برا با آن تمرین کنید. مزیت پارکاب‌ها سبک بدون آنهاست، چرا که از چند بند محکم تشکیل شده‌اند و حجم زیادی را نیز اشغال نمی‌کنند. در صورتی که شما چند بار طراحی و مدل پارکاب‌ها را دیده باشید، می‌توانید خود نیز با کمک از طنابی مناسب و محکم، یک پارکاب تهیه کنید. برای اتصال پارکاب از کاربین استفاده می‌کنند.
نکات مهم در زمان خرید یومار و پارکاب
برای خرید تجهیزات کوهنوردی نمی‌شود مانند وسایل دیگر فقط برحسب سلیقه عمل کرد. شما باید هم دانش آن را داشته باشید و هم اینکه اگر امکانش هست در محل تمرین با چند وسیله و تجهیزات کمکی تمرین کنید تا بدانید چه مدل وسایلی بهتر به کمک شما می‌آید. در مورد یومار و پارکاب نیز همین موارد مطرح است. اما اگر به صورت موردی و نکته‌ای بخواهیم بیان کنیم، مهمترین موارد عبارتند از:
- یومار را مناسب با راست دست بودن یا چپ دست بودن خود انتخاب کنید
- کیفیت و استاندارد‌های لازم را بررسی کنید و در صورت نداشتن کاتالوگ از خرید آن کالا منصرف شوید.
- ابعاد یومار را متناسب با دست خود تهیه کنید و اگر یک یومار دسته دار است، به راحتی دست شما درون آن قرار گیرد و برای شما کوچک نباشد.
- در حد امکان از برند‌های تایید شده و دارای گواهی سازمان جهانی کوهنوردی، یومار خود را تهیه کنید.
- حتما در اولین فرصت ضامن و شیار خاردار یومار را چک کنید و بدون تست وارد مسیر صعود نشوید.
در کنار این موارد در نظر گرفتن ابعاد پارکاب نیز مهم می‌باشد. چرا که افراد دارای قدهای متفاوت و همچنین از شرایط جسمی و فیزیکی مختلفی برخوردارند. پس فاصله پله‌های پارکاب و طول آن که به کاربین متصل میشود را نیز در زمان خرید بررسی کنید.
این دو وسیله جز تجهیزات کمک کننده صعود می‌باشند و فرآیند صعود کششی را آسان می‌کنند. اما در مواردی که شامل حوادث و اتفاقات ناگوار می‌باشد، نیاز به همراه داشتن این وسایل بیشتر احساس میشود. چرا که برای کمک رساندن به مجروح یا فرد مصدوم شما نیاز به قدرت بیشتری هستید که نمی‌توانید همه آن را برای بالا کشیدن خود صرف کنید. پس با کمک از این وسایل قسمتی از نیروی خود را تقسیم میکنید.
جمع بندی
در این مبحث متفاوت از مطالب دیگر که به اولویت‌های اصلی مانند هارنس و کاربین می‌پرداختیم، به وسیله و تجهیزاتی اشاره کردیم که رتبه دوم از نظر اولویت را به خود اختصاص می‌دهند. اما ویژگی‌ها و اهمیت‌های زیادی دارند. یکی از موارد آن همراه کردن افراد نیمه حرفه‌ای با خود در مسیر صعودهای آسان‌تر می‌باشد. شاید شما یک فرد حرفه‌ای در صعود باشید. اما گاهی دوست دارید دوستانتان یا افراد خانواده در مسیر صعود همراه شما باشند. با این وسایل می‌توانید لذت صعود را با آنها شریک شوید. این وسایل در صعودهای اولیه بسیار مناسب است و افراد را برای تکرار کوهنوردی و لذت بردن از صعودهای بعدی ترغیب می‌کند. اما همچنان که تاکید کردیم در تهیه هر وسیله‌ای که جان و سلامتی شما به آن وابسته میشود، حتی وسایل کمکی برای صعود، استانداردها و کیفیت‌ها را در نظر بگیرید.