هارنس کوهنوردی

راهنمای خرید هارنس کوهنوردی

با معرفی یکی دیگر از تجهیزات مهم و کاربردی در زمینه کوهنوردی در خدمت شما هستیم. در این مطلب هر آنچه نیاز است در مورد هارنس کوهنوردی بدانید را  شرح خواهیم داد، تا هم تعریف و کاربردهای آن را بدانید و هم با شناخت انواع مدل‌های هارنس کوهنوردی، تصمیم درستی در زمینه انتخاب بهترین گزینه، بگیرید. پس در ادامه با ما همراه باشید.

هارنس چیست؟

تعریف ساده آن می‌شود چند بند که شما آن را به صورت لباس می‌پوشید و با گیره‌ها و چنگه‌هایی که به آن آویز است به طناب کوه نوردی متصل می‌شوید. به عبارتی دیگر هارنس یکی از تجهیزات کوهنوردی است که از چند بند و تسمه تشکیل شده است و به صورت استاندارد روی بدن شما به گونه‌ای قرار میگیرد که نیروی طناب و کشش را در قسمت‌های مختلف بدن از جمله ، شانه‌ها، کمر و ران‌ها تقسیم کند.

مثل هر وسیله دیگری که به مرور و با پیشرفت تکنولوژی مسیر تکامل خود را طی کرد، هارنس‌ها نیز کم کم از یک دو بندی معمولی به طراحی‌های متفاوت و کاملی دست پیدا کرده‌اند. امروزه انواع مختلف آن با شکل و نوع متفاوت در بازار یافت می شود.

حالا که با تعریف کلی هارنس آشنا شدیم، باید قسمت‌ها و اجزای مختلف آن را بشناسیم تا هم در زمان خرید به نکات و مشخصات اجزا دقت کنیم و هم در زمان استفاده کارایی تمام آنها را بدانیم.

اجزای تشکیل دهنده یک هارنس

• کمربند Waistbelt

وسیله‌ای که امروزه کامل شده است و به اسم هارنس شناخته می‌شود، شاید در ابتدا شبیه یک کمربند معمولی و ساده بوده، همراه با سگک‌های نگه دارنده. کمربند جزء میانی و اصلی هارنس می‌باشد و بقیه بند‌ها و سگک‌ها به صورت شبکه پیوسته به آن متصل می‌باشند. بعضی افراد هارنس‌هایی را انتخاب می‌کنند که کمربند قوی و بندهای اصلی  محکمی دارد ولی خیلی شلوغ و دست و پا گیر نباشد. این مدل هارنس‌ها سبک‌تر هم هستند. اما برای شروع پیشنهاد نمی‌شوند.

• سگک  Buckles

این سگک‌ها مانند هر سگک دیگری، کار تنظیم و محکم کردن هارنس روی بدن را انجام می‌دهند و به صورتی استفاده می شوند که مانع حرکت طناب حمایت و سایر اجزا نشوند. در هر هارنسی بسته به طراحی تعداد سگک‌ها ممکن است متفاوت باشد، اما حداقل یک مورد در هر هارنسی الزامی می‌باشد.

• حلقه پا Leg loops

گفتیم هارنس‌ها سیر تکاملی داشته‌اند، مدتی به بندهای دور کتف تجهیز شدند، سپس در زمینه پاها هم گسترش پیدا کردند و بندهایی به صورت حلقه‌های قابل تنظیم در دور ران به کمربند میانی اضافه شد. این بندهای دور ران هم برای تعادل کمک زیادی می‌کنند و هم در زمان سقوط یا پرتاب ناگهانی تمرکز ضربه ککش طناب را روی کمر کمتر کرده و به  قسمت پاها هم پخش می‌کنند.

• حلقه ابزار هارنس

شما در مسیر صعود یا فرود نیاز به استفاده کامل از دستهای خود دارید، پس باید فکری برای تجهیزات و وسایل همراه بکنید. به همین منظور حلقه‌های ابزاری روی هارنس‌ها تعبیه شده است که می‌توانید از آنها برای حمل ابزار و موارد دیگر استفاده کنید. تعداد حلقه‌ها مقدار مشخص و ثابتی ندارند و بسته به نوع شرکت و طراحی، این حلقه‌ها متغیر می‌باشند. اما حداقل 4 حلقه را برای هارنس خریداری شده در نظر بگیرید. نکته‌ای که گاهی در اوایل کار و استفاده از هارنس باعث اشتباه خیلی از دوستان می‌شود، استفاده از حلقه ابزار برای طناب حمایت است. که این کاملا اشتباه است و باید دقت کنید که برای طناب حمایت از این حلقه‌ها استفاده نکنید.

• حلقه بالا کشی Haul loop

حلقه‌ای پشتیبان و همراه برای اتصال طناب دوم که روی هارنس تعبیه شده است. دقت کنید از هر قسمت برای همان کاربردی که معرفی می‌شود استفاده کنید. حلقه بالا کشی برای حمل بار نیست، برای طناب حمایت نیست. این حلقه کاربرد مختص خودش را دارد.

• حلقه حمایت  Belay loop

اصلی‌ترین و مهمترین جایی که باید در روی هارنس، اول تکلیف آن مشخص شود حلقه حمایت است. حلقه  حمایت محکم ترین قسمتی است که در طراحی هارنس در نظر می‌گیرند. این حلقه قرار است وزن و نیروهای ناگهانی را تحمل کند. برای همین کیفیت، ساخت و طراحی درست آن، بسیار مهم است.

• نقاط اتصال Tie–in points

حلقه فرود توسط دو نقطه به بدنه هارنس متصل می‌شود، این دو نقطه که توانایی تحمل 12 تا 14 کیلو نیوتن بار را دارند، حلقه فرود را به بدنه اصلی هارنس متصل می‌کنند. هارنس‌ها در نقاط اتصال و نوع کیفیت تسمه‌ها و سگک‌ها باید بیشترین قدرت ممکن را داشته باشند.

• نوار کشی Rise/elastic straps

تسمه‌هایی هستند که بین قسمت حلقوی ران‌ها و کمر قرار می‌گیرند. در هارنس طراحی به صورتی انجام می‌شود که در خیلی مواقع نیاز به درآوردن هارنس نباشد و فعالیت‌های روزمره را شما بتوانید با نکاتی که در طراحی آن در نظر گرفته شده است، انجام دهید.

انواع هارنس

   1. هارنس معمولی یا سنتی یا trad

هارنس‌های معمولی یا به اصطلاح همان هارنس‌های سنتی بخاطر اینکه در مسیر‌های طولانی و کوهنوردی‌های دراز مدت استفاده می‌شود، نیاز به حلقه‌های آویز و راحتی بیشتری دارد و طراحی آن باید برای پیاده روی گام برداشتن مناسب باشد. این هارنس‌ها دارای حلقه‌های آویز بالای 4 عدد می‌باشند و از پت‌های قوی و محکمتری برای قسمت کمر و شانه‌ها در آن استفاده می‌شود.

   2. هارنس میکس و یخنوردی

بخاطر نوع مسیر و پیاده روی و شرایط حرکت‌های افقی و عمودی، شبیه هارنس سنتی هستند، اما ویژگی‌هایی مانند ضد رطوبت بودن بند‌ها یا ایجاد ویژگی‌های زمستانی در این نوع هارنس‌ها در نظر گرفته شده است.

  3. هارنس اسپرت یا باشگاهی

این هارنس ها برای صعودهای عمودی خاص و کوتاه مدت می‌باشد، برای مکان‌هایی مانند دیوارهای طراحی شده سالنی و سخره نوردی های چند ساعته مناسب هستند. پوشیدن و در آوردن هارنس اسپرت راحت‌تر از هارنس سنتی است. تعداد حلقه ابزار در این هارنس‌ها کمتر می‌باشد. چون شما  مثلا در دیوار نوردی، نیازی به حمل وسایل آنچنانی ندارید و در نهایت این هارنس‌ها مجهز به سگک اتوماتیک نیز می‌باشند.

   4. هارنس مدل آلپی یا کوهنوردی

وقتی شما یک طرفدار و علاقه‌مند به کوه نوردی باشید و به عنوان یک فرد حرفه‌ای این رشته را دنبال کنید به دنبال خرید تجهیزاتی خواهید بود که در شرایط مختلف کارایی داشته باشند. هارنس مدل آلپی بخاطر 4 فصل بودنش و اینکه در شرایط مختلف قابل استفاده است مورد استقبال کوهنوردان حرفه‌ای برای صعود و فرود می‌باشد.

   5. هارنس های ویژه

در کنار هارنس‌هایی که نام بردیم، مواردی نیز توسط شرکت‌های تولیدی طراحی شده است که کاربرد تخصصی و تک بعدی دارند و به همان نام شناخته می‌شوند، از جمله : هارنس ویژه دره نوردی که در ساخت آن از مواد ضد آب استفاده شده است، هارنس رقابتی، هارنس دیوار نوردی، هارنس دره نوردی، هارنس فول بادی (استفاده امدادی) و موارد این چنینی دیگر که اگر در رشته‌ خاصی فعالیت می‌کنید با توجه به نیاز و شرایط آن رشته باید هارنس مورد نظر را تهیه کنید.

آیا هارنس ها سایز بندی دارند؟ اگر سایز بندی دارند و فری استایل نیستند، چطور هارنس مناسب سایز خود را تشخیص دهیم؟

بله هارنس‌ها با توجه به اینکه یک وسیله محافظتی هستند، باید ابعاد استانداردی برای بدن شما داشته باشند. برای همین منظور هنگامی که خواستید یک مدل هارنس را بررسی کنید که برای شما مناسب است، ابتدا حلقه‌های مختلف آن را به طور کامل باز کنید و آن را بپوشید. هنگامی که پوشیدید با دقت، بدون اینکه حلقه‌ها تاب بخورند، آن‌ها را سفت کنید. حالا در قسمت حلقه‌های پا و بند‌های دور کمر نباید فضایی بیشتر از دو انگشت شما باشد. یعنی شما دو انگشت خود را زیر هر بندی که به دور بدن بسته شده است بردید و حس کردید که کامل تحت کشش است و جای بیشتری ندارد، آن هارنس مناسب شماست. البته در خرید هارنس یک سایز بالا پایین را در نظر بگیرید، تا در شرایط مختلف که نیاز به لباس کمتر و بیشتر دارید مشکلی پیش نیاید.

مشخصات هارنس ویژه بانوان

بعضی ابزار مانند کوله، عصا، طناب و .. تفکیک جنسیتی ندارد، اما بعد از مدتی بخاطر نوع استخوان بندی و تفاوت فیزیکی بدن‌ آقایان و بانوان، شرکت‌های تولیدی هارنس‌ها را به صورت تفکیک جنسیتی وارد بازار کردند. از نظر کاربردی و شکل ظاهری تفاوت آن چنانی بین این دو هارنس نیست. اما یک تغییرات ابعادی برای حلقه‌ها در نظر گرفته اند.

عمده تفاوت در فاصله حلقه پا با کمر است که در هارنس بانوان این فاصله بیشتر است. همچنین دو هارنس بانوان و آقایان را اگر در نظر بگیرید که دور پای یکسانی دارند، کمربند مدل بانوان با کوچکتر طراحی شده است و در کل بالا تنه هارنس‌های بانوان کوچکتر طراحی شده است، اما بعضا بخاطر تفاوت فیزیکی و ساختار بدنی، مواردی هست که یک هارنس به اصطلاح مدل بانوان برای بدن آقایان یا برعکس هارنس مدل آقایان برای بدن بانوان، بسیار مناسب‌تر بوده. پس زیاد نمی‌شود بخاطر نوعی که تولید کننده‌گان مطرح می‌کنند شما حتما تصمیم به انتخاب بگیرید.

نکات مهم در زمان خرید هارنس

وسایل و تجهیزات کوه‌نوردی و رشته‌های این چنینی پرهزینه و گران هستند. پس شما در کنار در نظر گرفتن استانداردهای ممکن، با توجه به نوع فعالیتی که قصد دارید انجام دهید، هارنس مورد نظر خود را تهیه کنید.  برای مثال اگر در شروع فعالیت کوه‌نوردی هستید و به صورت آماتور به این رشته می‌پردازید از هارنس‌های سنتی و چند کاره استفاده کنید.

اگر شما در یک زمینه خاص و به صورت تخصصی فعالیت می‌کنید مانند دیوار نوردی یا دره نوردی، حتما هارنس ویژه و خاص آن رشته را تهیه کنید.

همچنین با توجه به میزان استفاده خود از هارنس به انتخاب کیفیت و مدل آن اقدام کنید. اگر شما یک تور لیدر هستید و یا برنامه هفتگی و زیاد به کوه و کوه نوردی دارید، برند و کیفیتی را انتخاب کنید که حتی اگر هزینه بالاتری می‌دهید، طول عمر بیشتری برای شما داشته باشد.

مورد بعدی که باید در خرید هارنس دقت کنید، شرایط صعود و آب و هوا می‌باشد. اگر در محیط‌های با رطوبت بالا و بارندگی‌های زیاد هستید، حتما از جنس‌های ضد آب و مناسب فصل سرما و بارندگی استفاده کنید. برای صعود‌ها وزن و حلقه‌های آویز را با توجه به میزان وسایل همراه در نظر بگیرید.

سخن آخر

در این مطلب سعی بر آن بود که با هارنس‌ها، وظایف و کارایی آنها آشنا شوید و در صورت تمایل به خرید این وسیله، موارد ایمنی و نکات خرید آن را بدانید.