یخ شکن ژله ای کفش کوهنوردی
راهنمای خرید کرامپون کوهنوردی
بارها در مطالب تاکید داشته‌ایم که آرامش و هیجان کوهنوردی و یخ‌نوردی در صورتی فراهم می‌شود که شما تجهیزات مناسب و کاملی را به همراه داشته باشید که دارای استانداردهای مورد نظر باشند. یکی از این تجهیزات کرامپون می‌باشد. در این مطلب سعی داریم هر آنچه نیاز است شما در مورد این وسیله بدانید را مطرح کنیم. پس در ادامه با ما همراه باشید تا از تعریف کرامپون شروع کنیم و به جزییات و مشخصات آن بپردازیم.
کرامپون چیست؟
کرامپون یا همان یخ شکن، اصطلاحی است که برای قاب‌های فلزی استفاده شده در زیر کفش کوهنوردان به کار برده می‌شود. این قاب‌های فلزی دارای تیغه‌های تیزی هستند که در زمین‌های برفی و یخ زده فرو می‌روند و مانع سر خوردن کوهنورد یا یخ‌نورد می‌شوند. از نظر طراحی نوع تیغ‌ها، تعداد تیغ‌ها و بندهایی که روی کفش بسته می‌شوند، متفاوتند.
مانند هر محصولی، شکل امروزی کرامپون‌ها نیز به مرور زمان تغییر کرد و پیشرفت‌هایی در طراحی آن صورت گرفت از جمله، دو تیغه جلویی که به کرامپون اضافه شده است. این تیغه‌ها، نیاز شما را برای کندن جای نوک پا در صعود روی سطح شیب دار، برطرف کرده است و یک تکامل به طراحی آن بخشیده است.
جنس این تیغه‌ها از فولاد آلیاژی ساخته می‌شود که دارای ترکیب مولیبدیوم- کرم می‌باشد. از آلیاژهای دیگری مانند آلومینیوم‌های سبک و مقاوم نیز استفاده می‌شود، اما مشکلی در آنها وجود دارد. کرامپون‌هایی که از آلیاژ آلومینیومی ساخته می‌شوند فقط برای سطح یخ و برف هستند و اگر مسیر شما ترکیبی باشد یا همراه سنگ و زمین سفت باشد، دچار مشکل و شکستگی می‌شوند. با توجه به محیط اطراف ما در ایران و شرایط زیست محیطی توصیه می‌کنیم که از کرامپون‌های ساخته شده از آلیاژ فولادی استفاده کنید.
اجزاء اصلی کرامپون ها
کرامپون‌ها از اجزای مهمی تشکیل شده است که باید با طراحی درست و کیفیت خوب کنار هم قرار گرفته باشند و بهترین شرایط را در زمان استفاده برای شما فراهم کنند. بخاطر اهمیت این موضوع به معرفی این اجزا می‌پردازیم.
1. تیغه‌ها یا شاخک ها : اصلی‌ترین قسمت کرامپون‌ها میباشند و باید از جنس آلیاژ فولاد یا آلومینیوم باشند اما همانطور که گفتیم آلومینیومی‌ها برای یخ نوردی مناسب است و در مسیرهای ترکیبی کند می‌شوند و عملکردشان ضعیف می‌شود.
2. نوار منعطف : این نوار‌ها با حمایتی که ایجاد می‌کنند اطراف کفش را در بر می‌گیرند.
صفحات ضد گلوله‌ای شدن برف زیر پا (Anti-balling): اگر مقداری برق دست خود بگیرید و چند بار آن را فشرده کنید می‌بینید که سفت و متراکم می‌شود. برای جلوگیری از این اتفاق در زیر کرامپون‌ها صفحاتی در نظر گرفته شده است که از تجمع برف جلوگیری می‌کنند.
3. سیستم اتصال دهنده : قسمت جلویی و پاشنه کرامپون توسط یک اتصال دهنده به هم وصل شده‌اند. این اتصال دهنده برای تغییر سایز به شما کمک می‌کند.
4. تسمه جلویی : این تسمه روی پنجه پا قرار می‌گیرد و از جلو کرامپون را مهار می‌کند.
5. گیره پاشنه : در قسمت پاشنه و پشت پا گیره‌ای قرار دارد که از قسمت انتها کرامپون را مهار کرده و مانع در آمدن آن یا حرکت به سمت جلو می‌شود.
6. تسمه های اتصال : شما به وسیله این تسمه‌ها کرامپون را زیر کفش خود به طور کامل فیکس و ثابت می‌کنید.
انواع کرامپون
کرامپون‌ها را بسته به مشخصات مختلف دسته بندی می‌کنند، از جمله دسته بندی بر اساس نوع اتصال و دسته بندی بر اساس تعداد و نوع تیغه‌ها، در ادامه به توضیحات کاملی در باره هر دو مدل دسته بندی می‌پردازیم.
انواع کرامپون‌ها براساس نوع اتصال:
- یخ شکن های کشی (traction ice cleat) : یکی از مدل کرامپون‌های معمول در بازار می‌باشد که استقبال خوبی را همراه داشته، چرا که به راحتی روی هر کفشی نصب می‌شود و قیمت مناسبی هم دارد. بیشترین مصرف آنها در کوه پیمایی و پیاده روی کوهستانی می‌باشد.
- کرامپون های پاشنه ای (Instep): کرامپون‌های 4 و 6 تیغه‌ای هستند که بیشتر در پیاده روی و کوه پمایی استفاده می‌شوند و در زمینه کوهنوردی کاربردی ندارند.
- کرامپون های بندی (Strap-on aka Walking): از ویژگی بارز این کرامپون‌ها نصب ساده آنها روی کفش می‌باشد. همانطور که از اسم آن مشخص است این کرامپون‌ها دارای بندهای شبکه‌ای میباشند که به راحتی روی کفش بسته می‌شود و شما آن را همراه با هر مدل کفشی می‌توانید استفاده کنید.
- کرامپون های نیمه اتوماتیک (هیبریدی) : یکی از پرفروش‌های بازار مدل کرامپون نیمه اتوماتیک می‌باشد. این کرامپون‌ها به وسیله تسمه‌های جلویی و اهرم پشت پاشنه، روی کفش فیکس می‌شوند و سرعت نصب آنها بسیار بالا است. شما از این کرامپون‌ها می‌توانید برای اکثر کفش‌های سنگین استفاده کنید.
- کرامپون های اتوماتیک: این کرامپون‌ها یک مرحله تکامل یافته‌تر از مدل نیمه اتوماتیک میباشند و با حفاظی که در جلو و عقب دارند به همراه اهرم پشت پاشنه روی کفش فیکس می‌شوند. نصب این کرامپون‌ها نیز با سرعت و به راحتی روی کفش انجام می‌شود و نداشتن بند باعث راحتی کار با آن می‌شود. البته از نظر هزینه نسبت به کرامپون‌های کشی و نیمه اتوماتیک گران‌تر میباشند.
انواع مختلف کرامپون‌ها را از نظر اتصال بررسی کردیم، حالا باید در دسته بندی دیگری به بررسی کرامپون‌ها بپردازیم و آن تقسیم بندی کرامپون‌ها بر اساس تعداد و طراحی تیغه است.
تقسیم بندی کرامپون‌ها بر اساس تعداد و طراحی تیغه:
- کرامپون چهار یا شش تیغه: یکی از ارزان‌ترین مدل‌های کرامپون میباشند و مناسب برای سطوحی با شیب کم هستند. در پیاده روی زمستانی و کوهپیمایی مناسب هستند. البته پیشنهاد می‌شود که اگر مشکلی در پا دارید، یا سابقه عمل و جراحی، از این کرامپون‌ها استفاده نکنید، زیرا در حفظ تعادل کمی دچار مشکل می‌شوید.
- کرامپون ده تیغه: برای پیاده روی نسبت به مدل 4 و 6 تیغه بهتر هستند و در حفظ تعادل مشکل ایجاد نمی‌کنند. نسبت به کرامپون‌های 12 تیغه به بالا نیز سبکتر و ارزان‌تر هستند. اما با این حال در نظر داشته باشید که این کرامپون‌ها برای صعود‌های عمودی چندان مناسب نیستند، چرا که تیغه جلویی یا ندارند یا به صورت ضعیف و کوچک در آنا طراحی شده است.
- کرامپون دوازده تیغه: در بازار و میان حرفه‌ای‌ها از این کرامپون‌ها به نام کرامپون برفچالی نیز یاد می‌شود. چرا که این کرامپون‌ها مناسب صعود حرفه‌ای در شرایط کوهستانی میباشند.
- کرامپون های ۱۴ تیغه: همان کرامپون‌های آبشاری معروف که برای صعود در محیط یخ و یا محیط ترکیبی و فیکس استفاده می‌شوند.
حالا با کرامپون‌ها، اجزا و انواع دسته بندی که برای آنها در نظر گرفته می‌شود آشنا شدیم. اما به عنوان فردی که تصمیم به خرید کرامپون گرفته‌ایم، چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟
نکات مهم در انتخاب بهترین کرامپون
برای خرید هر وسیله و تجهیزاتی اول نوع کاربرد و هدف تخصصی خود را مشخص کنید. با مشخص شدن نوع کاربری شما، دیگر می‌توانید راحت به شاخه‌های دسته بندی شده مراجعه کنید.
- در صورتی که تصمیم به پیاده روی زمستانی و تپه پیمایی دارید، پیشنهاد ما به شما بررسی کرامپون‌های بندی 4 و 6 تیغه می‌باشد.
- اگر شما یک کوهنورد آماتور و یا نیمه حرفه‌ای هستید و مسیر‌هایی با درجه متوسط را طی می‌کنید می‌توانید به سمت انتخاب کرامپون‌های نیمه اتوماتیک و کشی 10 تیغه بروید. چرا که هم از نصب خوبی برخوردار هستند هم تعادل و شرایط خوبی را ایجاد می‌کنند.
- اگر به صورت حرفه‌ای و پیمایش‌های سنگین با شیب بالا را انجام می‌دهید از کرامپون اتوماتیک برفچالی استفاده کنید. چرا که هم تیغه‌های جلویی خوبی دارد و هم در مسیر مشکلی از لحاظ باز شدن برای آن پیش نمی‌آید.
- در نهایت اگر شما یک آبشار پیما و یخ نورد هستید باید از کرامپون‌های آبشاری 14 تیغه استفاده کنید تا شرایط صعود قوی‌تری را داشته باشید.
- در کنار این موارد که به دسته بندی کرامپون‌ها در انتخاب دقت می‌کنید، حتما در نظر داشته باشید که کرامپون انتخابی، کاملا با کفش کوه شما هماهنگی داشته باشد و سایز آن باشد. چرا که بعضی از کرامپون‌ها روی همه کفش‌ها بسته نمی‌شوند.
چطور از کرامپون ها بهتر مراقبت کنیم؟
با انجام یک سری از موارد و دقت‌های جزیی می‌توانید طول عمر کرامپون خود را افزایش دهید و به بهبود عملکرد آن در دراز مدت کمک کنید. همچنین از کند شدن یا شکستن تیغه‌ها جلوگیری به عمل آورید.
- عدم راه رفتن زیاد روی مسیر سنگی: شما در مسیر کوهپیمایی بدون شک در کنار مسیرهای یخی و برفی با مسیرهای سنگی هم روبرو هستید، این مسیرهای سنگی باعث کند شدن و یا شکسته شدن تیغه‌ها می‌شود و بهتر است که تا حد امکان از این مورد خود داری کنید.
- نگهداری در محل خشک : به شما توصیه اکید می‌کنیم که بعد از هر کوهپیمایی با صعود، کرامپون خود را کاملا تمیز کرده، خاک و گل روی آن را کامل بردارید، آن را بشورید و کامل خشک کنید. حالا در یک فضای خشک و به دور از رطوبت آن را تا صعود بعدی نگه دارید. استفاده از روغن روی استیل آن و نگهداری در محفظه مشخص و خاص نیز در ماندگاری کیفیت فولاد آن اثر گذار است.
در این مطلب به معرفی و توضیح کامل کرامپون پرداختیم، امیدواریم با این اطلاعات در انتخاب کرامپون بهترین تصمیم را بگیرید، که مهمترین آنها نوع مسیری است که قرار است طی کنید و اندازه مناسب کرامپون. در مجموع حتما برای صعود و کوهنوردی کرامپون تهیه کنید چرا که با افزایش اصطکاک مانع سر خوردن‌های ناگهانی می‌شود و به افزایش سرعت شما در صعود کمک زیادی خواهد کرد.